DA LI JE SVE OVAKO POČELO? OBJAVLJENI SNIMCI STUBOVA STVARANJA

JEDAN OD NAJIŠČEKIVANIJIH snimaka svemirskog teleskopa Džejms Veb je konačno napravljen i objavljen od strane NASA-e. A na njemu je vidljiv pejzaž unutar magline Orao u kom dominiraju mlade zvezde nastale unutar gustih oblaka gasa i prašine. Iako je prvi put ova scena snimljena uz pomoć teleskopa Habl davne 1995. godine, infracrvene kamere sa Veba su pružile sasvim novi pogled na popularne stubove.

Razlog zašto ovi snimci nisu nastali ranije je taj što su astronomi čekali da se najosetljiviji svemirski teleskop Džejm Veb što bolje pozicionira kako bi napravili snimke veličanstvenih oblaka blešteće prašine i gasa koji zauzimaju ogromno prostranstvo. Ipak, oni sugerišu da lepota nije jedini motiv zbog kog su željno napravili snimke, već procesi koji se odvijaju unutar svemirske strukture.

Poznato je da se unutar ovih oblaka odvija proces stvaranja zvezda od okolnog gasa i prašine, a u isto vreme dolazi do erozije tog gasa i prašine uticajem svetlosti obližnjih novostvorenih zvezda – zbog čega su astronomi ovakve strukture nazvali “zvezdana porodilišta”, koja im prilikom proučavanja svemira, služe da bolje shvate nastanak i evoluciju Univerzuma.

Procene su da je levi stub na slici dugačak oko 4 svetlosne godine, dok su izbočine na vrhovima stubova veći od celog Sunčevog sistema. Njihova vidljivost je moguća zbog senki isparavajućih gasnih globula, koje štite gas iza sebe od intenzivnog UV zračenja.  Ipak, najbolji način da se usnime ovi oblaci su infracrvene kamere koje mogu da se “probiju” kroz čestice prišine i uhvate najsitnije detalje – poput novoformiranih zvezda sa difrakcijskim šiljcima izvan prašnjavih stubova, ili talasastih linija sa njihovih ivica koje podsećaju na lavu, a predstavljaju rezultat sudara novoformiranih zvezda sa okolnim materijalom.