SONIFIKACIJA PODATAKA: NOVA KOSMIČKA TRIJADA ZVUKA

U jednom od naših tekstova pisali smo o sonifikaciji podataka. NASA je prevela informacije sakupljene iz različitih svojih misija u zvuk, tako da sada objekti u kosmosu mogu da se slušaju. NASA je sada objavila novu “trijadu” kosmičkih zvukova. “Bullet” klaster, “Crub Nebula” i Supernova 1987a prevedeni su u zvuk.

Bullet klaster pružio je prvi direktni dokaz tamne materije, misteriozne supstance koja čini veliku većinu materije u Univerzumu. Pri pretvaranju ovog klastera u zvuk, pomicanje podataka s leva na desno i svaki sloj podataka bio je ograničen na određeni frekvencijski opseg. Unutar svakog sloja, visina tona je podešena da se povećava od dna ka vrhu slike, tako da objekti prema vrhu proizvode više tonove.

Crub Nebula su ljudi proučavali otkako se prvi put pojavila na nebu 1054. godine nove ere. Savremeni teleskopi su uhvatili njen postojani “motor” pokretan brzim rotiranjem neutronske zvezde koja je nastala kada se masivna zvezda srušila. Za prevođenje ovih podataka u zvuk, koji se takođe pomera s leva u desno, svaka talasna dužina svetlosti je uparena sa drugom porodicom instrumenata. Svetlo koje je primljenu na vrhu slike reprodukuje se kao note sa višim tonovima, a svetlije svetlo kao note sa još višim tonovima.

Krajem februara 1987. posmatrači na južnoj hemisferi videli su novi objekat u Velikom Magelanovom oblaku, maloj satelitskoj galaksiji do Mlečnog puta. Ovo je bila jedna od najsjajnijih eksplozija Supernove tokom vekova i ubrzo je postala poznata kao Supernova 1987A. Video snimci pokazuju gusti prsten gasa koji je zvezda izbacila pre nego što je postala Supernova. Optički podaci su pretvoreni u veći opseg nota od rendgenskih, tako da se istovremeno mogu čuti obe talasne dužine svetlosti. Interaktivna verzija ovog snimka omogućava korisniku da svira ovaj astronomski instrument za sebe.

Projekat sonifikacije podataka vodi Rendgenski centar Chandra kao deo NASA-inog programa Universe of Learning.